Stress is een systeem in ons lichaam om simpelweg te kunnen overleven. Het helpt je om te vechten of te vluchten, doordat het lichaam in die situaties hormonen vrijmaakt. De bloedtoevoer in je spieren neemt toe, je hart gaat sneller kloppen en je lichaam komt in de volle AAN-stand te staan om in te kunnen grijpen tijdens een noodsituatie. Als die situatie weer voorbij is, gaat je lichaam weer in ruststand en kan weer ontspannen. Een supermooi en belangrijk systeem dus stress.

Stress heb je ook nodig om te kunnen presteren, om een deadline te halen of om je te kunnen ontwikkelen. Kortdurende stress maakt je scherp en alert. Met dit soort stress is dan ook niks mis, zolang het maar af en toe is (dus niet dagelijks!) en er veel ontspanningsmomenten zijn, zodat je lichaam makkelijk terug in de ruststand kan komen.

Maar wat gebeurt er heel veel in de huidige maatschappij? Mensen staan te lang en te vaak in die AAN-stand. Dat heeft vele oorzaken. Is het niet door relatieproblemen, scheiding, schulden of het niet hebben van een fijne werkplek, dan is het wel door de drukte van het gezin en het sociale leven eromheen. Ook te veel hooi op je vork nemen, je moeilijk kunnen ontspannen, telefoonverslaving en/of voedingsstress door veel suikers of intolerantie/allergie voor bepaalde voedingsstoffen zoals lactose of gluten kunnen stress opwekken.

Er worden voornamelijk twee hormonen actief ingezet door het lichaam, als er sprake is van stress: (nor)adrenaline (vechten/vluchten) en cortisol. Als je teveel in de AAN-stand staat, produceren je bijnieren continu het hormoon cortisol. Cortisol zorgt ervoor dat je in stresssituaties door kan gaan. Ook verhoogt het je bloedsuiker en is het een ontstekingsremmer, want in een noodsituatie is het natuurlijk heel belangrijk dat ontstekingen onderdrukt worden, want die kan je er dan even niet bij hebben. Een te hoge cortisolaanmaak kan de volgende symptomen tot gevolg hebben:

• Bijnieruitputting
• Spiermassaverlies (Cortisol zet spiermassa om in glucose → afbraak haar/keratine, botten, nagels en huid/collageen)
• Hoge bloeddruk
• Slecht slapen
• Ontstekingsreacties worden onderdrukt/nooit ziek

Bij mensen die te veel in de AAN-stand staan, zie je soms dat ze op vakantie ineens moe of ziek worden. De productie van cortisol stopt dan

Blijf je doorgaan in die AAN-stand, dan zeggen je bijnieren op een gegeven moment: “Zo is het genoeg.”, want ze raken uitgeput en jij dus ook. Een bijnieruitputting kan je herkennen aan onder andere de volgende symptomen:

• Ontstekingen
• Ontstaan of verergeren van allergieën
• Vermoeidheid
• Slecht slapen en moe opstaan
• Lage bloeddruk
• Duizelingen
• Drang naar zoetigheid
• Verlaagd libido

Het dus belangrijk om die stress te verminderen en uit die AAN-stand te komen. Het is tijd voor meer ontspanning! Maar hoe breng je nou zo snel mogelijk die hormonen weer in balans? Het allerbelangrijkste is dat je bewust gaat kijken naar wat je energie kost en wat je energie geeft en naar aanleiding daarvan echt keuzes gaat maken en zo dus zorgt dat die AAN-knop vaker uitgezet wordt.

Je vindt bij Mijn Batterij een sheet die je in kan vullen → Verandering begint bij zelfbewustzijn.

Kijk eerlijk naar de oorzaken van je stress

Er zijn natuurlijk enorm veel verschillende oorzaken van stress, maar het is als eerste belangrijk om je bewust te zijn dat iedereen stress anders ervaart. Dingen waarvan jij misschien heel stressig wordt, daar gaat de ander heel relaxt mee om. Hoe kan dat? Persoonlijke verschillen tussen temperament en gevoeligheid spelen een belangrijke rol. Daarbij maakt het ook uit hoe je in het leven staat en hoeveel stress het je geeft. Want hoe jij in het leven staat, wordt bepaald door zaken als opvoeding, karakter, en gebeurtenissen die je hebt meegemaakt (Welke rugzak draag jij bij je?). Heb je veel meegemaakt en heb je het niet goed verwerkt, dan kan het leven een heel stuk zwaarder aanvoelen. Je kan er zoveel last van hebben dat het je niet eens meer lukt om echt te ontspannen. Het is vaak een lang leer- en transformatieproces, als je niet helpende overtuigingen wilt vervangen door nieuwe (denkbeelden), en oude patronen voor nieuwe conditioneringen, maar het harde werken wordt beloond, dat zal je ervaren.

Kom tot stilstand bij/in jezelf en ondersteun het brein zo veel als je kan bij het transformatieproces door optimale voeding te eten, elke dag te bewegen en je te omringen met de mensen die willen dat je gaat groeien in je persoonlijke ontwikkeling. Meer hierover kan je lezen in het hoofdstuk Actief brein.