Hormonen, iedereen weet dat het stofjes in je lichaam zijn. Iedereen weet dat een vrouw vooral rond haar menstruatie (en menopauze! :-)) last kan hebben van haar hormonen. En iedereen weet ook dat, als een tiener opstandig begint te worden, de hormonen een rol spelen en de puberteit begint.

Maar niet iedereen weet hoe vrijwel alles in je lichaam zo’n beetje draait om je hormonen! Hormonen hebben namelijk eigenlijk maar één hoofddoel: homeostase. Homeostase is het in balans houden van alles wat er intern in je lichaam gebeurd. Koelt jouw lichaamstemperatuur af, omdat je buiten in de kou loopt, dan zal je lichaam er alles aan doen om je lichaamstemperatuur op peil te houden. Dit gebeurt allemaal door middel van regelstofjes/boodschapperstofjes/signaalstofjes in je lichaam: de hormonen, eigenlijk transmitters genoemd. We noemen de transmitters die via het bloed worden vervoerd hormonen en de transmitters die via het zenuwstelsel gaan, noemen we neurotransmitters.

Als de hypothalamus in het zenuwstelsel signaleert dat de homeostase uit balans is, vindt er een actie plaats: de transmitters komen vrij. Is je bloedsuiker bijvoorbeeld verhoogt, doordat je suiker hebt gegeten, dan maakt je lichaam het hormoon insuline aan om het bloedsuikergehalte weer naar beneden te brengen. Insuline loopt via je bloed en is dus een hormoon. De signaalstoffen die via het zenuwstelsel lopen, de neurotransmitters, communiceren vele malen sneller dan de hormonen die via de bloedbaan moeten reizen.

Het zenuwstelsel en het hormoonstelsel functioneren ook samen. Op verschillende plaatsen in het lichaam kan hierin een duidelijk ‘contact’ worden aangewezen. Ook werken het zenuwstelsel en hormoonstelsel gedeeltelijk met dezelfde of nauw verwante stoffen. Een voorbeeld hiervan is noradrenaline en adrenaline. Noradrenaline is een neurotransmitter die rechtstreeks werkt op het sympatisch zenuwstelsel, het gaspedaal van ons lichaam. Het is deze neurotransmitter die ons helpt om te reageren op gevaar door weg te rennen of te vechten en daardoor te overleven.

Adrenaline is een hormoon die gemaakt wordt in de bijnier. Adrenaline heeft een aantal effecten die identiek zijn aan de effecten van de neurotransmitter noradrenaline.

De belangrijkste hormoonklieren in ons lichaam registreren continu of er te veel of juist te weinig hormonen in het bloed aanwezig zijn. Op basis van wat zij registreren, geven ze de opdracht tot meer hormoonproductie of juist minder. Een ingewikkelde bedoeling, hè, die hormonen?

Misschien klinkt het allemaal ingewikkeld, maar onthoud in ieder geval twee dingen: dat hormonen megabelangrijk zijn, misschien wel veel belangrijker dan je in eerste instantie dacht. Maar vooral dat jij zélf, door je eet- en leefstijl, heel veel invloed uit kan oefenen op die hormonen die uiteindelijk leidend zijn voor hoe je je voelt en hoe je je gedraagt.